Λέξεις-κλειδιά για αναζήτηση στο διαδίκτυο:

ηγεσία, διοίκηση εκπαιδευτικών μονάδων, θεωρίες διοίκησης, λειτουργίες της διοίκησης, λήψη αποφάσεων, management

 

Στόχοι Μαθήματος/ Μαθησιακά αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:

• Διαχειρίζονται βασικές έννοιες και αρχές της οργάνωσης και της διοίκησης που διέπουν έναν εκπαιδευτικό οργανισμό.
• Κατανοήσουν την επίδραση των ιδιαιτεροτήτων των εκπαιδευτικών οργανισμών στις διοικητικές διαδικασίες  τους (ηγεσία, παρώθηση, διαμόρφωση εκπαιδευτικής πολιτικής, λήψη αποφάσεων, επικοινωνία, αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα της εκπαίδευσης, διαχείριση/ αξιοποίηση οικονομικών πόρων και χρόνου).
• Κατανοήσουν το ρόλο του εκπαιδευτικού συστήματος ως ουσιώδους στοιχείου του  ευρύτερου κοινωνικού συστήματος και του δυναμικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο λειτουργεί ένας εκπαιδευτικός οργανισμός και το εκπαιδευτικό σύστημα γενικότερα.
• Κατανοήσουν τη λειτουργία τη λειτουργία ενός εκπαιδευτικού οργανισμού ως ανοικτού κοινωνικού συστήματος.

 

Περιεχόμενο μαθήματος: 

Εισαγωγή στην επιστήμη της διοίκησης

Η εξέλιξη της διοικητικής θεωρίας

Θεωρίες και Μοντέλα διοίκησης (Weber, Mintzberg, Hersey και Blanchard κ.τ.λ).

Εκπαιδευτική Ηγεσία και Management

Οι λειτουργίες  της  Διοίκησης

Λήψη αποφάσεων-

Τεχνικές επικοινωνίας στην Διοίκηση και στην εκπαίδευση

Διαχείριση συγκρούσεων - Παρώθηση-Κίνητρα

Tο σχολείο ως Ανοιχτό και Κοινωνικό Σύστημα

Tα σχολεία και το Εξωτερικό τους Περιβάλλον-Διαχείριση κρίσεων στο σχολικό     περιβάλλον

Σχολική κολτούρα και σχολικό κλίμα

Το Ανθρώπινο Δυναμικό στα σχολεία (Information processing, Maslow, McClelland,       Expectancy theory)

Αποτελεσματικότητα και Ποιότητα στα σχολεία (Deming, job satisfaction)

 

Περιγραφή μαθήματος

Η Διοίκηση αποτελεί την πιο σημαντική δραστηριότητα σε κάθε οργανισμό καθώς είναι αυτή που καθορίζει και εναρμονίζει τις δραστηριότητες των επιμέρους μελών του προς την επίτευξη ενός κοινού στόχου.

Οι εκπαιδευτικοί οργανισμοί διαθέτουν μια ευρεία γκάμα χαρακτηριστικών τα οποία τους διαφοροποιούν από τους λοιπούς οργανισμούς καθιστώντας, κατά συνέπεια, το ρόλο του εκπαιδευτικού που ασκεί Διοίκηση σε έναν εκπαιδευτικό οργανισμό ιδιαίτερα περίπλοκο. Η αποτελεσματική άσκηση αυτού του ρόλου συνδέεται άμεσα με την απόκτηση σφαιρικών γνώσεων και την περαιτέρω εμβάθυνση αφενός, σε βασικές έννοιες και αρχές που διέπουν το επιστημονικό πεδίο της Διοίκησης, αφετέρου, στις παραμέτρους της Διοίκησης που τη διαφοροποιούν όταν αναφέρεται στην οργάνωση και στη διοίκηση ενός εκπαιδευτικού οργανισμού.

Το εν λόγω μάθημα διαπραγματεύεται αρκετές εκφάνσεις τόσο της θεωρητικής όσο και της πρακτικής όψης της διοίκησης των εκπαιδευτικών οργανισμών.

Πιο συγκεκριμένα, στο πρώτο μέρος διερευνώνται βασικές αρχές και θεωρίες της Διοίκησης παρουσιάζοντας τη εξέλιξη της διοικητικής σκέψης με αναφορές σε βασικές έννοιες και θεωρίες που επηρέασαν τη διοίκηση της Εκπαίδευσης  όπως η γραφειοκρατία, η θεωρία της Διοίκησης μέσω στόχων, η Συστημική προσέγγιση, η θεωρία του Mintzberg, η θεωρία

των Hersey και Blanchard, η Διοίκηση Ολικής Ποιότητας κ.τ.λ.

Το δεύτερο μέρος επικεντρώνεται στις βασικές διοικητικές διαδικασίες και στην εφαρμογή τους στον εκπαιδευτικό χώρο. Πιο συγκεκριμένα, εξετάζεται ο ρόλος της ηγεσίας και της διεύθυνσης (management) στους εκπαιδευτικούς οργανισμούς, όπου γίνονται αναφορές σε θεωρίες και μοντέλα ηγεσίας και στα χαρακτηριστικά του  αποτελεσματικού ηγέτη, καθώς και στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, στις θεωρίες της επικοινωνίας, της παρώθησης και των κινήτρων, των συγκρούσεων και της διαχείρισης του ανθρώπινου κεφαλαίου.

 

Ξενόγλωσση βιβλιογραφία:

Boyan, N.J. (1982). Administration of educational institutions. In H.E. Mitzel (Ed.), Encyclopaedia of Educational Research. New York: Macmillan.

Burns, J.M. (1978). Leadership. New York: Harper & Row.

Bush, T. (2005). Theories of Educational Leadership and Management. London: Sage Pub.

Bush, T. & Bell, L. (eds). (2002). The principles and Practice of educational Management. London: Paul Chapman Publishing.

Bush, T. & Jackson, D. (2002). A preparation for school leadership: international perspectives. Educational Management and Administration, 30 (4): 417-429.

European Commission. Eurydice (2000). Key topics in education in Europe, vol.2. Luxembourg: Office for official publications of the European Communities.

European Commission: Eurydice (2002). Key data on education in Europe – 2002. Luxembourg: Office for official publications of the European Communities.

Everard, K.B., Morris, G., & Wilson, I. (2004). Effective School Management. London: Paul Chapman Publishing.

Fidler, B. (1997). School leadership: some key ideas. School leadership and management, 17 (1): 23-37.

Hargreaves, A. (1994). Restructuring restructuring: postmodernity and the prospects of educational change. Journal of Education Policy, 9: 47-65.

Hargreaves, A. (1994). Changing teachers, changing times: Teachers’ work and culture in the postmodern age. NY: Teachers College Press.

Hoy W. and Miskel C. (1996), Educational Administration: Theory Research and Practice, Lane Akers, Inc, New York.

Kavouri, P. & Ellis, D. (1998). Factors affecting school climate in Greek primary schools. Welsh Journal of Education, 7 (1): 95-109.

 Stogdill, R.M. (1974). Handbook of leadership: a survey of theory and research. New York: Free Press.

 

Ελληνόγλωσση βιβλιογραφία:

Αργυροπούλου, Ε. (2007). Οργάνωση και Διοίκηση της Προσχολικής Εκπαίδευσης. Αθήνα: Κριτική.

Everard, K.B. & Morris, G. (1999). Αποτελεσματική εκπαιδευτική διοίκηση (μτφρ. Δ. Κίκιζας). Πάτρα: Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.

Goleman, D., Boyatzis, R. & McKee, A. (2002). Ο νέος ηγέτης: η δύναμη της συναισθηματικής νοημοσύνης στη διοίκηση οργανισμών. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

Goloub A.L. (2003). Ορθολογική Λήψη Αποφάσεων, Ελλάδα: Φιλομάθεια          

Koontz, H. & O’ Donnell, C. (1982). Οργάνωση και Διοίκηση: Μια συστημική και ενδεχομενική ανάλυση των διοικητικών λειτουργιών. Αθήνα: Παπαζήσης.

Robbins S.P. et al (2012). Διοίκηση επιχειρήσεων Ελλάδα: Κριτική

Schermerhorn J.R. (2012).Εισαγωγή στο Management, Κύπρος: Broken Hill

Ανδρέου, Α. (1998). Ζητήματα Διοίκησης της Εκπαίδευσης. Αθήνα: Βιβλιογονία.

Ζαβλανός, Μ. (1998). Μάνατζμεντ. Αθήνα: Έλλην. 

Πασιαρδής, Π. (2004). Εκπαιδευτική ηγεσία: από την περίοδο της ευμενούς αδιαφορίας στη σύγχρονη εποχή. Αθήνα: Μεταίχμιο.

Σαΐτης, Χ. (2000). Οργάνωση και διοίκηση της εκπαίδευσης. Αθήνα: αυτοέκδοση. 

Σαΐτης, Χ., Τσιαμάση, Φ. & Χατζή, Μ. (1997). Ο διευθυντής του σχολείου: μάνατζερ-ηγέτης ή παραδοσιακός γραφειοκράτης. Νέα Παιδεία, 83: 66-79.